Ο Μητροπολίτης Βασίλειος, με οδηγό την παράδοση των Πατέρων της Εκκλησίας, τις λειτουργικές, αγιολογικές, αρχαιολογικές και θεολογικές τοπικές παραδόσεις, και την ίδια την ιστορία, συμβάλλει ουσιαστικά επί σειρά ετών, ως μέλος της Εκκλησίας Κύπρου, στην προστασία, προώθηση και αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου.
Πρωτοστατεί στην ανάδειξη της θεολογικής, πολιτιστικής και ιστορικής παράδοσης της Κύπρου, και συμβάλλει στην προσπάθεια να καταστεί η Κύπρος τόπος συνάντησης Εκκλησίας, ιστορίας και κοινωνίας, τόπος διαλόγου παρελθόντος, μέλλοντος και παρόντος, τόπος δημιουργίας και επιστήμης, που επιτυγχάνεται και μέσω νέων τεχνολογιών.
«Η αναφορά στην ιστορία και τον πολιτισμό κάθε τόπου, αποτελεί αναγκαιότητα για όλους μας, για την Πολιτεία, την Εκκλησία και την κοινωνία γενικότερα. Τα ιστορικά γεγονότα, οι συγκυρίες των καιρών, οι παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, ο καλλιτεχνικός πλούτος, είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση της ιστορικής και πολιτιστικής πορείας ενός λαού», αναφέρει ο Μητροπολίτης Βασίλειος.
Ιδιαίτερη ευαισθησία καταδεικνύει απέναντι στο θέμα της προστασίας των μνημείων, κυρίως των εκκλησιαστικών, στις ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές και στα ζητήματα εντοπισμού, διάσωσης και συντήρησης των θησαυρών της πολιτιστικής κληρονομιάς, ειδικότερα των όσων κλάπηκαν κατά την τουρκική εισβολή του 1974. Οι προσπάθειες αυτές προβάλλονται και διεθνώς.
Με πρωτοβουλία του Μητροπολίτη Βασίλειου συστάθηκε, το 2008, η Πολιτιστική Ακαδημία «Άγιος Επιφάνιος», υπεύθυνη για τη διοργάνωση διεθνών συνεδρίων, ημερίδων, εκθέσεων, για την εκπόνηση επιστημονικών εκδόσεων, για τη δημιουργία βιβλιοθηκών, οικολογικού κέντρου και εκκλησιαστικού μουσείου στην Αγία Νάπα, καθώς και για την ανάπτυξη ερευνητικών προγραμμάτων.
Με εισήγηση του Μητροπολίτη Βασίλειου διοργανώνεται στη Μητρόπολη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου Διεθνής Έκθεση Βιβλίου, με παράλληλες εκδηλώσεις, διαλέξεις, προβολές και παρουσιάσεις νέων βιβλίων. Στόχος η συμβολή στην προώθηση του πολιτισμού και των πνευματικών αξιών μας και η προβολή του εθνικού προβλήματος. Η Έκθεση δίνει τη δυνατότητα στους νέους της επαρχίας Αμμοχώστου, ιδιαίτερα στους μαθητές, και στην τοπική κοινωνία να έρθουν σε επαφή με το βιβλίο.
Από το 2011, με προτροπή του Μητροπολίτη, λειτουργεί, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Σαλαμίνιο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Αμμοχώστου, στο οποίο επιστήμονες και ειδικοί παρουσιάζουν θέματα από διάφορους τομείς, με επίκεντρο τις σύγχρονες προκλήσεις. Στη Μητρόπολη Κωνσταντίας λειτουργεί και Σχολή Βυζαντινής Μουσικής.
Ο ίδιος ο Μητροπολίτης Βασίλειος είναι γνώστης της τέχνης της αγιογραφίας και της ψαλτικής, έχοντας μαθητεύσει από παιδί κοντά στους αυτάδελφους πατέρες της Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα, Στέφανο, Χαρίτωνα και Βαρνάβα.
